Zobacz też wiadomości z MRU    
Dział "MRU News" o Międzyrzeckim Rejonie Umocnionym przynosi w miarę możliwości najświeższe informacje z tego rejonu. Dostępne jest także archiwum od 1999 roku oraz ankieta czy zamknąć bunkry.  Wejdź na MRU News
     
     
Wiadomośći z lat 2003 - 2010    
 
 
 
Rok 2010

MRU
Odkopany wjazd...

   Jak podała Gazeta Lubuska na MRU odkopano wjazd A64, który znajduje się między Wysoką a Kęszycą Leśną. Odkopanie dotyczyło  oczywiście nie samego wjazdu, który jest dostępny (nie licząc stalowej kraty) od wielu lat, a tylko części betonowej ściany oporowej po prawej stronie bramy. W  akcji uczestniczyło kilkudziesięciu pasjonatów fortyfikacji oraz ciężki sprzęt. Wywieziono ponad 100 ton ziemi, którą zasypano dziury(!?) przy wskazanym przez leśników bunkrze... W przyszłym roku planowane jest zorganizowanie tam kolejnej trasy turystycznej co wydaje się całkiem niezłym pomysłem i może znajdzie swoich amatorów. Nie wyjaśniono właściwie tylko po co zaangażowano w to przedsięwzięcie tak znaczne siły i środki. Jako że Niemcy nie wybudowali w tym miejscu planowanego obiektu fortecznego a tylko tunel tak naprawdę techniczny prowadzący do systemu podziemnego i do istniejących w tym rejonie w czasie wojny zakładów remontowych ściana oporowa jest tylko ścianą oporową i oglądanie jej przez turystów wydaje się lekką ekstrawagancją. Chyba że... no właśnie. Czego szukali pomysłodawcy akcji. Zapomnianej strzelnicy? Czy może pewnej tajemniczej komnaty?  Cóż niestety z artykułu się tego nie dowiemy. Ale przeczytać warto, polecam, link poniżej.
 
Źródło: Gazeta Lubuska wydanie internetowe 13.11.2010
Forti/13.12.2010
 
MRU
Schron RS58c na drodze S3.

   Jak opisywałem poniżej walka o zachowanie schronów, które znalazły się w pasach drogowych budowanych właśnie odcinków dróg ekspresowych i autostrad przebiega z różnym skutkiem. Raz udaje się, niemałym zresztą kosztem, uratować jakiś ciekawy obiekt innym zaś razem pomimo zaangażowania sympatyków fortyfikacji czy instytucji państwowych i samorządowych takiej sztuki nie udało się dokonać. Także na MRU jeden z odcinków budowanej właśnie drogi S3 przebiegać będzie w pobliżu linii fortyfikacji tuż obok schronów o numerach 877 i 876. Obydwa te schrony należą do małych, postawionych w końcowym okresie budowy MRU, obiektów pierwotnie wyposażonych w jedną kopułę sześciostrzelnicową. Niestety schrony te są bardzo mocno wysadzone i pozbawione pancerzy jak zresztą prawie wszystkie obiekty na odcinku północnym. Zbudowane na dominujących nad doliną Warty wzgórzach miały zabezpieczyć północną flankę odcinka. W 1944 roku wzmocniono pozycję MRU przez wykonanie dużej liczby małych typowych schronów dla km tzw. Ringstand R58c, które z reguły budowano w pobliżu tych większych i starszych obiektów. Jeden z takich właśnie schronów stanął na drodze "eski". Zbudowany w pobliżu Pz.W.877 znajduje się nietypowo przed panzerwerkiem i wraz z umocnieniami ziemnymi tworzył mały punkt oporu broniący drogi gruntowej biegnącej na zachód. Teraz właśnie, z powodu swojego nietypowego położenia przed główną linią obrony, znalazł się w pasie budowy przyszłej drogi.  Pytanie czy schron ten pomimo bardzo dobrego zachowania zostanie uchroniony przed niechybnym zniszczeniem? Czy może zostanie przesunięty na nowe miejsce, może w pobliże Pz.W. 877? Cóż, poczekamy zobaczymy. Zdjęcia schronu możecie zobaczyć w galerii "Tego już nie zobaczysz"   
 
Forti 12/2010
 
Schrony... na budowie dróg ekspresowych w 2010 roku 

    Opisywany poniżej ("Schron na nowym miejscu!") przypadek z Witramowa, kolizji schronu bojowego z budową drogi ekspresowej nie jest jedynym, który miał miejsce w 2010 roku. Nie wszędzie jednak udało się uratować zagrożone obiekty.
   Gdy w 2009 roku budowniczowie obwodnicy Bielska Białej natrafili na niemiecki żelbetonowy schron Bauform 251 (Ringstand 251) linii b-2 z 1944 roku nikt nie sądził że uda się tą ciekawą budowlę uchronić od zagłady. Jednak dzięki zaangażowaniu miłośników fortyfikacji i poważnemu potraktowaniu sprawy przez konserwatora zabytków plan ratunkowy się udał. W czerwcu 2010 roku schron został przy pomocy odpowiedniego sprzętu przesunięty o kilkadziesiąt metrów tak by nie kolidował z budowaną. Nowa pozycja schronu to N 49°49'34.6'' E 019°05'04.4''. Bauform 251 był schronem składającym się z dwóch pomieszczeń i szybu, na którym montowano wieżę radzieckiego czołgu KW-1(r) z armatą 76 mm. Na budowie tej samej drogi, w 2009 roku, udało się miłośnikom fortyfikacji uratować też trzy małe kochbunkry.
  Zupełnie inaczej niestety potoczyły się losy jednego z polskich schronów Obszaru Warownego Śląsk w miejscowości Bobrowniki gdzie w latach 30-tych wybudowano silne zgrupowanie schronów bojowych. Tam to jeden z kilkunastu obiektów, które dotrwały do naszych czasów kolidował z budowaną właśnie autostradą A1. Pomimo tego że stojący na drodze schron nie był zbyt duży posiadał też nietypową łamaną płytę pancerną chroniącą stanowisko ckm nie udało się go, pomimo zaangażowania stowarzyszenia Pro Fortalicjum, uratować. Przeniesienie całego schronu, wg generalnego wykonawcy, byłoby bardzo trudne technicznie a koszt przedsięwzięcia byłby niewspółmierny do wartości obiektu. Kontrowersyjną opcją odcięcia i przeniesienia tylko górnej kondygnacji schronu, znacznie zresztą tańszej, nikt z decydentów się nie zainteresował. Pomimo więc zaangażowania miłośników fortyfikacji i wsparcia konserwatora zabytków schron został w lipcu 2010 roku ostatecznie zburzony. Zachowano natomiast obydwie płyty pancerne.   
 
Forti 2010/ Więcej znajdziecie w Odkrywcy 8/2010 i 9/2010
Witramowo
Schron na nowym miejscu !

Dzięki nieugiętej postawie konserwatora zabytków doskonale zachowany schron bojowy Pozycji Olsztyneckiej w Witramowie nie został zniszczony w czasie budowy drogi ekspresowej S7. Postanowiono że schron zostanie przeniesiony o 50 metrów od będącej w budowie drogi. Operacja ta została przeprowadzona z powodzeniem przez dwa potężne samojezdne żurawie tak że ważący kilkaset ton nieuszkodzony obiekt będzie, miejmy nadzieję w przyszłości dostępny dla turystów. Gratulujemy konserwatorowi i budowniczym drogi zachowania tego ciekawego schronu.
Więcej znajdziecie w Galerii na Portalu Historycznym TVN24.
Forti 04.11.2010
 
Twierdza Kostrzyn
XI Dni Twierdzy i Starego Miasta w Kostrzynie nad Odrą

W związku z zagrożeniem powodziowym zmianie uległ termin tegorocznych Dni Twierdzy. Odbędą się one w dniach 11 i 12 września a nie 4-7 czerwca 2010.
Forti 2010
 
MRU
Zlot Miłośników Fortyfikacji Boryszyn 2010

W tym roku kolejny zlot w Boryszynie odbył się przy ładnej i słonecznej co ważne pogodzie. Główną atrakcją tej coraz bardziej (niestety) komercyjnej imprezy był Bogusław Wołoszański. Poza tym dla miłośników rocka grało TSA  i Acid Drinkers. Jak było? Tym razem zniechęcony problemami z wyjazdem z parkingu w latach poprzednich udałem się w zupełnie inne klimaty i nie żałuję. Polecam za to relację z Nieoficjalnej strony Zlotu Pojazdów Militarnych w Boryszynie. Także tam można poznać historię wszystkich boryszyńskich zlotów.
Forti 2010
 
MRU
Zamknąć bunkry...

W ostatnich miesiącach mówiło się o działaniach niektórych organizacji i osób związanych z Rezerwatem Nietoperek mających na celu zmniejszenie ruchu turystycznego na terenie odcinka centralnego MRU. Szczególnie chodzi o zamknięcie dla turystów większości podziemnych tras turystycznych. Na razie zimą... ale kto wie co może być dalej? Ostatnie spotkanie na w/w temat odbyło się w czwartek 1 kwietnia ale to nie prima aprilis. Więcej na MRU News.
 
Batalia o MRU...

Jak podał Portal Miłośników Fortyfikacji "Bunkrowiec" zanosi się na legalną walkę o dostęp do MRU. Więcej ruchu turystycznego, więcej możliwości legalnego zwiedzania, mniej zakazów. Czy działania te przyniosą skutek? Zobaczymy. Więcej na MRU News.
 
GW Ludendorf - kopuła w całej krasie

W Grupie Warownej Ludendorff odkopano kopułę 2P7, teraz prezentuje się znacznie lepiej. Więcej na MRU News.
 
Liczenie 2010 już się odbyło!  

O kolejnym liczeniu nietoperzy w podziemiach MRU doniosła nam Gazeta Lubuska. Także i tym razem  jak to już dawniej bywało liczba naszych skrzydlatych braci bunkrowych nie zgadzała się z tą z poprzedniego roku i wyniosła ni mniej ni więcej tylko 31120. Więcej na MRU News.
 
Inscenizacja 2010  

Inscenizacja "przełamania" MRU przez wojska radzieckie w 1945 roku odbyła się w Pniewie 24 stycznia. Więcej na MRU News.
 
Rok 2009

MRU
Łapanka na MRU

Na gorącym uczynku policja nakryła dwóch poznaniaków, którzy młotami pneumatycznymi rozkuwali wejście do jednego ze schronów w pobliżu Pniewa. Jak to się skończyło?  Więcej na MRU News.
 
Najlepszy produkt turystyczny...

Podziemia poniemieckich fortyfikacji wygrały plebiscyt na najlepszy produkt turystyczny w Polsce zostawiając w tyle 39 innych obiektów i imprez. Na Pniewo głosowało 29,4 procent uczestników. Więcej na MRU News.
 
Boryszyn otwarty... nawet zimą!

Dotychczas podziemia baterii pancernej nr 5 można było zwiedzać tylko od wiosny do jesieni ze względu na zimujące tu stada nietoperzy. Teraz po decyzji Narodowej Fundacji Ochrony Środowiska zwiedzać podziemia można przez cały rok...  Więcej na MRU News.
 
Most przesuwny ma być uruchomiony.

Jak podała prasa gmina Lubrza ma zamiar uruchomić forteczny most przesuwny w Nowej Wiosce. Byłby to już drugi z kilku wybudowanych ruchomych mostów na MRU, któremu przywrócono pierwotną funkcjonalność likwidacji przeprawy. Więcej na MRU News.
 
Nowa trasa turystyczna na MRU.

Od początku lipca 2009 roku na odcinku centralnym MRU czynna jest nowa trasa turystyczna. Po Pniewie i Boryszynie zwiedzać z przewodnikiem bunkry i ich podziemne zaplecze można także w pobliżu Nietoperka. Więcej na MRU News.
 
 
Twierdza Kostrzyn
Czy groby są puste? Tajemnica cmentarza żołnierzy radzieckich.

   Każdy kto odwiedził kiedyś ruiny Twierdzy Kostrzyn musiał trafić na założony na Bastionie Król cmentarz żołnierzy radzieckich. Po wieloletnich Cmentarz w trakcie ekshumacji 11.2009 bojach z machiną biurokratyczną i ambasadą rosyjską, wreszcie w roku 2009 zaczął się proces przenoszenia cmentarza i rozbiórki okazałego pomnika. Jakież było zdziwienie ekipy ekshumacyjnej gdy groby okazały się... puste. Więcej przeczytać można w relacji Gazety Lubuskiej:
   "Kilkumiesięczne przygotowania, specjalnie ściągnięta ekipa, ciężki sprzęt i... puste groby. Tak zaczęły się dzisiejsze ekshumacje na Starym Mieście w Kostrzynie. Według planów i spisu nazwisk w grobach powinny być zwłoki. Okazuje się jednak, że specjaliści, zajmujący się ekshumacją, nie natrafili wczoraj na szczątki żołnierzy radzieckich. Na Bastionie Król w Kostrzynie kilka lat po zakończeniu II wojny światowej utworzono cmentarz. Zbudowano tam też pomnik poświęcony żołnierzom radzieckim. Po kilkudziesięciu latach okazało się, że zły stan techniczny bastionu, na którym znajduje się cmentarz i pomnik wymusiły przeniesienie tego pierwszego i rozbiórkę drugiego. Niedawno wielka iglica zniknęła z krajobrazu Starego Miasta. Teraz przyszedł czas na przenosiny mogił żołnierzy radzieckich poległych w walkach o Kostrzyn. W tym celu na cmentarzu komunalnym utworzono specjalne kwatery, w których Cokół byłego pomnika 11.2009 mają się spocząć szczątki żołnierzy. Specjalna ekipa dziś rano rozpoczęła prace na Bastionie Król. Przez pierwszych kilka godzin rozkopano około dziesięć grobów i... okazało się, że są one puste. – Nic poza gruzem i starym zbrojeniem – rozkładali ręce robotnicy. - Zdawaliśmy sobie sprawę, że groby mogą być puste. Po prostu, tak kiedyś Armia Czerwona chowała swoich poległych - tłumaczy Sławomir Górka, dyrektor Muzeum Twierdzy w Kostrzynie. (...) Co w takim razie mogło się stać z ciałami żołnierzy, których nagrobki przez ponad 60 lat stały na Bastionie Król? - To, że groby są puste, nie jest żadną sensacją. Cmentarz mógł być jednym wielkim pomnikiem. Miejscem, gdzie składa się wieńce i zapala znicz. Faktycznie żołnierze mogą być pochowani na przykład na cmentarzu w Gorzowie, lub w jakieś zbiorowej mogile. Niewykluczone, że ich ciał nigdy nie odnaleziono. Mogą one leżeć gdzieś na dnie Warty lub Odry. Pomniki postawiono dlatego, że były to osoby, które dokonały czegoś godnego uwagi – tłumaczy Józef Piątkowski, miejscowy historyk i regionalista. - Wykopaliska wciąż trwają, więc nie wykluczone, że znajdziemy tam jeszcze szczątki poległych - wyjaśnia Przemysław Jocz, rzecznik magistratu w Kostrzynie. Jeśli jednak nie, to może się okazać, że 300 tys. zł, które miasto, Lubuski Urząd Wojewódzki i Rada Pamięci Walk i Męczeństwa wydano na marne. - Po co budowano kwatery na cmentarzu komunalnym, nie upewniając się wcześniej, czy na starym mieście są jakiekolwiek szczątki. To mogą być pieniądze wyrzucone w błoto – oburza się pan Kazimierz, którego spotykamy obok wykańczanych właśnie kwater na cmentarzu miejskim."
 
Źródło: Gazeta Lubuska 20 października 2009, Jakub Pikulik [ link]
Świnoujście
Bateria Mielin może być nową atrakcją!

  Pod koniec 2008 roku w Świnoujściu powstało Stowarzyszenie Grupa Mielin stawiające sobie za cel ochronę dawnej Niemieckiej Baterii Przeciwlotniczej Mielin  ( Flakbatterie Mellin ) z lat II WŚ. Jest to kolejny obiekt w Świnoujściu, który ma szansę na wyeksponowanie i udostępnienie turystom. Gdyby tak się stało, była by to niewątpliwie wielka atrakcja tak dla pasjonatów historii, militariów i fortyfikacji jak i zwykłych turystów których coraz trudniej przecież przyciągnąć "zwykłymi" atrakcjami.
  Członkowie stowarzyszenia stawiają przed sobą ambitne plany związane z udostępnieniem baterii. Chcą
oczyścić wszystkie naziemne i podziemne obiekty baterii, połączyć obiekty drogami, opisać je poprzez instalację tablic poglądowych (informacyjnych), ochronić środowisko przyrodnicze wokół baterii. Poza tym oczywiście chcą zgromadzić jak najwięcej materiałów historycznych związanych z tym miejscem. W planach jest wpisanie Baterii do rejestru zabytków.
   Miejmy nadzieję że w mieście takim  jak Świnoujście gdzie dbałość o obiekty militarne jest znacznie większa niż w innych miejscach w Polsce te ambitne plany nie napotkają na bariery urzędnicze i prawne. Wierzymy że pracujący z wielkim zaangażowaniem i całkiem społecznie członkowie Stowarzyszenia z pomocą miasta i odpowiednich urzędów doprowadzą swoje dzieło do końca i już w przyszłym roku w czasie wakacji będziemy podziwiać Baterię Mielin jako kolejne miejsce na szlaku fortyfikacji nadmorskich. Czego sobie i wszystkim nam życzę.

Więcej o Baterii Mielin przeczytacie w Bazie Obiektów Nr 63 - Bateria Mielin
oraz na stronie Stowarzyszenia. Zdjęcia dostępne są w Galerii.

 
Forti 2009 / Źródło: Stowarzyszenie Grupa Mielin
Bastion Polesie
W hołdzie żołnierzom KOP poległym we wrześniu 1939 r.

   "W tym roku, 230 Gorzowska Drużyna Harcerzy "Rysie" im. Andrzeja Romockiego "Morro" ze Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej, swój obóz zaplanowała na Ukrainie. Rozbili go w sierpniu na brzegu rzeki Słucz wspólnie z drużynami Harcerstwa Polskiego na Ukrainie z miejscowości Zdołbunów i Kostopol. - Miejsce na obóz wybraliśmy nieprzypadkowo, ponieważ jedynym z zadań, jakie mieli realizować harcerze, było poznawanie historii terenu, na którym przyszło nam obozować - mówi podharcmistrz Jacek Kowalski. - W 70. rocznicę agresji Niemiec i Związku Radzieckiego na Polskę, podczas obozu nasi harcerze poznawali dzieje Korpusu Ochrony Pogranicza. Obóz, oprócz tego, że położony był w wyjątkowo pięknym miejscu, to dodatkowo znajdował się na terenie przedwojennego Rejonu Umocnionego "Sarny", czyli sieci bunkrów i umocnień mających za zadanie bronić wschodniej granicy Polski przed napaścią Związku Radzieckiego.

Nim harcerze wyjechali na Ukrainę, u jednego z gorzowskich kamieniarzy zamówili "po kosztach" dwie granitowe tablice z napisami w językach polskim i ukraińskim: "W hołdzie żołnierzom Korpusu Ochrony Pogranicza poległym we wrześniu 1939 r.". - Jeszcze przed wyjazdem postanowiliśmy upamiętnić polskich żołnierzy, którzy polegli w walce z Armią Czerwoną. Napis na tablicach jest najprostszy z możliwych. Nikogo nie obraża, nikomu nie odbiera prawa do tej ziemi, a my postanowiliśmy takim gestem uczcić pamięć naszych żołnierzy, którzy zginęli za ojczyznę - tłumaczy podharcmistrz Kowalski. - Nie mogło stać się inaczej, skoro najbliższy bunkier położony był około 200 metrów od naszego obozu, a z placu apelowego widać było jaz Przekora, który spiętrzał wody rzeki, aby uniemożliwić Armii Czerwonej ewentualny atak. Siłą rzeczy chłopcy cały czas przebywali w pobliżu umocnień.

Gorzowscy harcerze podczas licznych wędrówek odnaleźli w terenie pozostałości wszystkich polskich bunkrów znajdujących się w pobliżu obozu. Korzystali przy tym ze starych i współczesnych map. Zdaniem organizatorów była to prawdziwa wycieczka do przeszłości. Dysponując opisami walk toczonych przez żołnierzy Korpusu Ochrony Pogranicza z bolszewikami, chłopcy na miejscu przekonali się, w jakich warunkach walczyli polscy żołnierze i gdzie polegli. - Dodatkowym smaczkiem dla druhów było odkrywanie śladów po walczących żołnierzach. Polskie napisy w bunkrach, polskie łuski karabinowe, przedwojenne monety, guziki z orzełkiem w koronie znalezione obok umocnień to były rzeczy, które tworzyły klimat całego przedsięwzięcia - dodaje Kowalski.

Punktem kulminacyjnym obozu harcerzy z Gorzowa i Ukrainy było umieszczenie dwóch tablic pamiątkowych ku czci żołnierzy KOP-u, na bunkrach w miejscach, gdzie toczyli oni walki. Mieszkańcy okolicznych wsi obiecali harcerzom dbanie o zamontowane na bunkrach tablice."
 
Źródło: Gazeta Wyborcza - Gorzów Wlkp 2009-09-17 Autor: Artur Brykner [link]
Więcej o fortyfikacjach polskiej wschodniej granicy przeczytacie w książce "Bastion Polesie" Zbigniewa Pruskiego - polecam (red.)
 
Twierdza Kostrzyn
X Dni Twierdzy Kostrzyn

   Tym razem nie pod koniec sierpnia a od 11 do 13 września odbyły się kolejne Dni Twierdzy. Od tego też roku  udostępniony został zwiedzającym nowy parking przy dawnym przejściu granicznym z którego łatwo można dojść do Bramy Berlińskiej czy starego miasta. Poza tym ulice Starego Artylerzyści z Krakowa Miasta zaopatrzono w dwujęzyczne polsko niemieckie tabliczki z nazwami ulic co na pewno uatrakcyjni zwiedzanie. Wszyscy przybyli  na pewno znaleźli coś ciekawego, od konferencji naukowej pod hasłem „Zabytkom na odsiecz: śladami grodów, zamków i twierdz" do występów zespołów estradowych i biesiad przy piwie. Tym razem nie było kanonierów z Letschin a zastąpił ich Oddział C. K. Regimentu Krakowskiej Artylerii Fortecznej z repliką armaty polowej 8cm, która niestety na razie sprawiła, zacinając się,  trochę kłopotów. Największą atrakcją miała być jednak w tym roku  inscenizacja walk czerwonoarmistów z Niemcami na specjalnie wydzielonym terenie otaczającym Bastion Król, którego z tego powodu nie można było zwiedzać. O inscenizacji i wypadku z niemiecką armatą możecie przeczytać na stronach Gazety Lubuskiej  - "X Dni Twierdzy już za nami" "Wypadek w czasie Dni Twierdzy". Innymi atrakcjami jak zwykle były same ruiny starego miasta oraz pozostałości fortyfikacji oraz mała wystawa pojazdów militarnych z czołgiem T-55 (wersja Merida jak sądzę) w barwach sowieckich z czerwoną gwiazdą na wieży. Dla bardziej zainteresowanych fortyfikacjami i historią, Muzeum Twierdzy przygotowało teczkę z planami i widokami miasta "...od narodzin warowni do początków XVIII wieku", którą można było zakupić przy bastionie Filip. Tam też znajdowała się wystawa z licznymi planszami przedstawiającymi fortyfikacje Kostrzyna i jego historię.
 
Forti 2009
 
MRU
Forteczny most obrotowy w akcji (MRU - Stary Dworek)

  Dzięki zaangażowaniu grupy miłośników fortyfikacji, na MRU uruchomiono jeden z dwóch tam zbudowanych fortecznych mostów obrotowych. Most Obracanie mostu D812 w Starym Dworku D812 w Starym Dworku od wojny nie był jakoś szczególnie konserwowany a mimo to udało się przywrócić jego pierwotną funkcję czyli likwidację przeprawy poprzez obrót przęsła. Obracanie mostu miało miejsce 29.08.2009 co mogli podziwiać i pomagać w nim licznie przybyli fani fortyfikacji. Więcej przeczytasz na MRU News.
Forti 2009
 
Obszar War. Śląsk
Bitwa Wyrska 1939 - inscenizacja historyczna Wyry 2009

  W dniu 23.05.2009 odbyła się inscenizacja historyczna "Bitwa Wyrska 1-3 wrzesień 1939". Impreza zgromadziła spore tłumy turystów, którzy mogli jeszcze przed główną atrakcją czyli "bitwą" obejrzeć pobliski Cmentarz Żołnierzy Września, zwiedzić polski schron ciężki "Sowiniec" obejrzeć sobie Polska tankietka Wyry 2009 z bliska czołg PT91 oraz transporter Rosomak i zapoznać się z ciekawymi ekspozycjami grup rekonstrukcyjnych. Inscenizacja bitwy,   przygotowana jak widać było z dużym zaangażowaniem przez grupy rekonstrukcyjne niestety rozpoczęła się ze sporym opóźnieniem co większość oglądających przyjęła z niezadowoleniem i poczuła w nogach. Bitwa przygotowana ciekawie i z rozmachem mogła naprawdę się podobać tym bardziej że uczestniczył w niej poza piechotą także ciężki sprzęt gąsienicowy, samolot a i pozorację pola walki przygotowano profesjonalnie. Po bitwie zaprezentowano możliwości współczesnego sprzętu WP co było nie lada gratką dla wszystkich przybyłych, nieczęsto bowiem można dzisiaj zobaczyć w akcji Rosomaka czy czołg podstawowy Twardy.  Szczególnie imponująco prezentował się Rosomak, który na polu bitwy, tej już prawdziwej samą swoją masą i szybkością może niemałe zrobić wrażenie na wrogu. Niestety były też wpadki. Strzelający z pistoletu do niemieckiego samolotu polski piechur nawet u młodzieży wywoływał uśmiech politowania i głupie uwagi. Zatrważająco słaby i wydaje się zupełnie nieprzygotowany był komentarz do dziejących się wydarzeń w czasie inscenizacji co momentami nadmiernie rozpraszało uwagę oglądających. Niepotrzebne jak się wydaje komentarze wywoływała też jazda na czołgu miejscowych włodarzy... Poza tymi drobiazgami cała impreza wypadła naprawdę imponująco. Widać było tu wielkie zaangażowanie władz, miłośników militariów, fortyfikacji i  rekonstruktorów. Oby tak dalej ! Nas najbardziej interesującym jednak miejscem był schron "Sowiniec" czyli polski ciężki schron bojowy zbudowany w 1939 roku. Dzisiaj jest on dzięki pracy wielu miejscowych zapaleńców izbą muzealną z pięknie odmalowaną elewacją i odrestaurowanym wnętrzem wyposażonym w wiele ciekawych eksponatów łącznie z atrapami ckmów na lawetach fortecznych. Przy okazji pobytu w tych stronach warto tam zajrzeć i postarać się go zwiedzić. 
Forti 2009
 
MRU
VII Zlot Miłośników Fortyfikacji Boryszyn 2009

  W dniach 8-9 maja 2009 roku odbył się po raz siódmy już zlot w Boryszynie. Komercyjna ta z założenia impreza przeznaczona jest raczej dla "zwykłych" turystów choć poza koncertami rockowymi i konsumpcją :) przynosi także dzięki wysiłkowi grup rekonstrukcyjnych możliwość obejrzenia spektakli historycznych pokazujących realistycznie walki między czerwonoarmistami i oddziałami niemieckimi na terenie MRU. Jak zwykle w tym roku przybyły do Boryszyna tysiące spragnionych wrażeń turystów którzy jak co roku mieli problem z dojazdem a szczególnie z wyjazdem wąskimi drogami. Większości to jednak nie zraża i pojawią się pewnie za rok.
Forti 2009
 
Kołobrzeg
Bój o Kołobrzeg - spektakl historyczny 2009

  Muzeum Oręża Polskiego oraz Grupa Rekonstrukcji Historycznych Pomerania 1945 w dniu 21.03.2009 zorganizowały z okazji 64 rocznicy walk o miasto inscenizację historyczną "Bój o Kołobrzeg". Program obejmował walki o barykadę, port i zaślubiny z morzem. Poniżej film z tej bardzo udanej i widowiskowej imprezy.

 

Źródło: onlinegk24 youtube.com
Forti 2009

 

MRU
Obrotowa niespodzianka na MRU

Jak wiadomo MRU to nie tylko jak by się wydawało bunkry i system podziemnych wielokilometrowych korytarzy. To także wiele innych mniej  znanych obiektów w tym budowli hydrotechnicznych. Jedną z nich uruchomiono znów po wielu latach w sobotę 21 lutego 2009. Więcej możecie przeczytać na MRU News
Forti 23.02.2009
 
33 tysiące nietoperzy w styczniu 2009

Tyle zimujących nietoperzy naliczono tej zimy w MRU więcej czytaj n na MRU News
 
Twierdza Kostrzyn
Likwidacja radzieckiego cmentarza w Twierdzy Kostrzyn

  Dopiero od lat 90 XX wieku trawa porządkowanie i częściowa rewaloryzacja kostrzyńskiej starówki, miasta, które skazane na niebyt w 1945 roku przestało istnieć w świadomości ludzi na całe pół wieku. Zburzono i rozebrano wszystkie domy, zamek ostatecznie wysadzono w początkach lat Cmentarz w 2008 70 tych. Pozostały przysypane gruzem ulice i resztki potężnych niegdyś fortyfikacji otaczających miasto bastionami, bramami i rawelinami. Na jednym z zachowanych bastionów od 1945 roku znajdował się cmentarz żołnierzy radzieckich obowiązkowe niegdyś miejsce różnych oficjalnych uroczystości ku czci wyzwolicieli. Górujący nad nim wysoki charakterystyczny obelisk poświęcony żołnierzom radzieckim, zwieńczony gwiazdą i znajdującą się u podnóża armatą groźnie skierowaną na zachód witał wszystkich przybywających zza granicy. Cmentarz Podziemne kazamaty - Bstion Król, Twierdza Kostrzyn właściwie nikomu nie przeszkadzał, był nawet swego rodzaju uzupełnieniem nieistniejącego już miasta, tworzył jego historię. Problemem była jednak przede wszystkim wielkość  towarzyszącego mu pomnika. Posadowiony na jednym z murów Bastionu Król obelisk powodował pękanie i obsuwanie się całej konstrukcji wiekowej przecież budowli. Bez demontażu obelisku i przeniesienia cmentarza nie można było też przystąpić do prac zabezpieczających i rewaloryzacyjnych bastionu, który posiada piękne podziemne wielokondygnacyjne kazamaty. Przez kilka lat jakiekolwiek prace nad przeniesieniem cmentarza blokowała strona Rosyjska, nie godząca się na nowe miejsce pochówku. W końcu jednak udało się Rosjan przekonać i ze wsparciem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa i wojewody miasto zaczęło operację przenosin. Nowa kwatera powstanie na cmentarzu komunalnym. Być może w końcu także i Bastion Król zostanie udostępniony do zwiedzania.
Więcej o Twierdzy Kostrzyn - 124.Kostrzyn, News 11.2009
Forti 2009, Źródło: Odkrywca Nr1(120) 2009 str. 41
 
Rok 2008

 
MRU
Wigilia na MRU 2008

  Po raz kolejny coroczna Wigilia na MRU odbyła się w Boryszynie. Ta impreza z zasady hermetyczna i dla stałej grupy wielbicieli fortyfikacji i MRU kolejny już raz dowiodła że można gnać z drugiego końca Polski aby po prostu spotkać się i spędzić niepowtarzalne chwile  w cieniu panzerwerków i specyficznego klimatu Festungsfrontu Oder Warthe Bogen. Na szczęście są jeszcze ludzie dla których najważniejszym wydarzeniem nie jest kolejny sitcom w telewizji. I chwała wam za to. Pozdrawiam wszystkich uczestników! Do następnego roku!  
 
MRU
Nowości na Pętli Boryszyńskiej czyli kraty w natarciu!

  W ostatnim roku trochę nowego zawitało na Pętlę. Od jakiegoś już czasu widać było że pieczę nad infrastrukturą turystyczną przejęła gmina Lubrza. Spore inwestycje w drogę dojazdową (asfalt), dosyć ładne wiaty pod którymi można posiedzieć i coś przekąsić czy jakie takie przygotowanie pola pod coroczne zloty nastrajały z jednej strony optymistycznie tych tęskniących za większym ucywilizowaniem tego miejsca  i bardziej pesymistycznie tych co pamiętają jak hulał tu wiatr i... bunkrowcy przy ogniskach... więcej na MRU News
 
MRU
Zasypany szyb na MRU

  W pobliżu wjazdu A64 od zawsze znajdował się szyb nigdy nie zbudowanego panzerwerka. Miał być to schron obrony wjazdu coś w rodzaju Pz.W.728 czy 733. Nie został jednak zbudowany a szyb przystosowano do innych celów... więcej na MRU News
 
Kołobrzeg
FORTISSIMO – Zlot Miłośników Fortyfikacji w Kołobrzegu – 29-31 sierpnia 2008

  Miasto Kołobrzeg, jako partner projektu Baltic Fort Route (Bałtycki Szlak Forteczny) realizowało kilka działań prowadzących do rewitalizacji terenów Twierdzy Kołobrzeg, mając na uwadze przede wszystkim zachowanie dziedzictwa kulturowego przy nadawaniu obiektom fortecznym kulturalnego i turystycznego przeznaczenia. Wykonano m.in. koncepcję odbudowy Batardeau, system tablic informacyjnych, wydanie publikacji, inwentaryzację architektoniczno – konserwatorską BAS-19. Kolejnym działaniem w ramach projektu BFR, Gmina Miasto Kołobrzeg rozpoczęła realizację kulturalnego wykorzystania szlaku kołobrzeskiego systemu umocnień, współorganizując Fortissimo – Zlot Miłośników Fortyfikacji. Organizatorzy Zlotu wybrali na miejsce wydarzenia XIX- wieczną Redutę Solną, która przez ostatni sierpniowy weekend stała się miejscem niezwykłego spotkania historii z kulturą. Pasjonaci i hobbyści spod znaku zimnego betonu i fortecznej cegły przybywali do Kołobrzegu już od wczesnych godzin popołudniowych. Piątek był dniem integracji: przy wspólnym ognisku zasiedli tropiciele fortyfikacji i historii z różnych stron Polski. [więcej]

 
Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu
 
Twierdza Kostrzyn
IX Dni Twierdzy Kostrzyn

Po raz kolejny na terenie starego miasta w Kostrzynie nad Twierdza Kostrzyn - Brama Berlińska Odrą odbyły się Dni Twierdzy. Po raz dziewiąty ucztowano przy suto zastawionych stołach i bogatym programie Dni Twierdzy Kostrzyn - pokazy artylerii artystycznym. Jak zwykle największą atrakcją były pokazy artyleryjskie. Poza tym w programie była wycieczka autokarowa do niemieckiej twierdzy Peitz, rajd rowerowy "Szlakiem kostrzyńskich pomników", seminarium historyczne "sięgając w przeszłość"  oraz wiele innych atrakcji. 
Forti 2008
 
MRU
VI Zlot Miłośników Fortyfikacji - Boryszyn 2008

W drugi weekend maja odbyła się kolejna impreza promująca Inscenizacja batalistyczna bunkry i podziemia Pętli Boryszyńskiej czyli zaplecza najbardziej w budowie zaawansowanej baterii pancernej MRU. Gmina Lubrza zorganizowała festyn, który miał ściągnąć w rejon Pętli Boryszyńskiej jak najwięcej turystów. I co tu dużo mówić ściągnął. Kilku Boryszyn Off road tysięczny tłum bawił się doskonale tym bardziej że pogoda dopisał nadzwyczajnie. Niestety dla prawdziwych miłośników fortyfikacji miejsca było jak zwykle mało i nie wiem czy chociaż z 10% przybyłych turystów przekroczyło magiczną barierę i poszło chociażby obejrzeć schrony niedokończonej baterii pancernej czy pobliskich panzerwerków nie mówiąc już o podziemnych tunelach. Najważniejsze było konsumowanie, zakupy i zabawa w wesołym miasteczku co wcale nie dziwi. Jak to na festynie. [więcej]
Forti 05.2008
 
Rok 2007

 
MRU
Wigilia na MRU 2007

W pierwszy weekend grudnia odbyła się kolejna Wigilia na MRU, na którą tradycyjnie przybyła prawie stała ekipa. MRU - Jaz forteczny 712 przy Pz.W.702 Zwiedzaniu uległa tym razem (niestety nie cała) GW Körner i pobliskie jazy a zapadające ciemności nie pozwoliły przemieścić się w kierunku 708 i 712...choć było blisko. Pomimo że pogoda nas nie rozpieszczała zwarte szeregi wprawionych w bojach frontowców kolejny już raz nawiedziły obiekty 701, 702, 706 i pobliskie jazy zwiedzając bez opamiętania kazamaty i inne pomieszczenia tak bojowe jak i techniczno magazynowe. Pozdrowienia dla wszystkich uczestników! Do następnego razu. Oby w systemie! Jak to dawniej bywało...
Forti 12.2007
 
Twierdza Kostrzyn
Dni Twierdzy Kostrzyn

W tym roku kolejne dni Twierdzy odbyły się jak zwykle w ostatni weekend sierpnia. Poza bogatym programem artystyczno gastronomicznym były pokazy Brama Berlińska - Twierdza Kostrzyn artylerzystów, którzy jak zwykle dali głośny pokaz strzelania z armat różnej wielkości. Brama Chyżyńska - Twierdza Kostrzyn Bractwo rycerskie pokazało jak dawniej walczono bronią białą i nie tylko, pięści też były w użyciu a bicykliści w strojach z epoki na swych dziwnych acz urokliwych bicyklach dawali pokaz prawdziwej odwagi jeżdżąc to tu to tam i spoglądając na wszystkich z góry. Prawdziwą niespodzianką było natomiast odremontowanie Bramy Berlińskiej w której znalazł siedzibę punkt Dni Twierdzy Kostrzyn - duża armata informacji turystycznej oraz Bramy Chyżyńskiej, która poprzednio Dni Twierdzy Kostrzyn - mała armata zrujnowana odzyskała dawny blask. Remontowany jest też Bastion Filip, który odzyskuje pierwotny wygląd. Odbudowano nawet wybieżnię i wał artyleryjski nie mówiąc o wielu szczegółach architektonicznych łącznie z elementami z piaskowca. Udana impreza miejmy nadzieję będzie co roku przyciągała coraz to nowych turystów.
Forti 2007
Hel
Helska perełka

Jeszcze kilka lat temu największe budowle fortyfikacyjne Działobitnia armaty 406mm - rok 2001 naszego wybrzeża, schrony niemieckiej baterii Schleswig-Holstein z lat II WŚ stały opuszczone, zaniedbane i powoli dewastowane. Dzięki zaangażowaniu zapaleńców Stowarzyszenia "Przyjaciele Helu" i pomocy władz gminy Hel oraz dzięki funduszom unijnym jedno ze stanowisk ogniowych armaty 406mm i wieża kierowania ogniem doczekały się zagospodarowania i obecnie Działobitnia armaty 406mm - rok 2007 istnieje w nim Muzeum Obrony Wybrzeża. Wspaniale odremontowany potężny schron stanowiska ogniowego robi wielkie wrażenie. Odmalowano ściany, wstawiono drzwi i okiennice pancerne zamontowano oświetlenie i Muzeum Obrony Wybrzeża - Bateria Schleswig Holstein nagłośnienie. W poszczególnych izbach schronu znajdują się  ekspozycje związane z obroną wybrzeża w 1939 roku oraz wystawy prezentujące wyposażenie schronu i zdjęcia z budowy podobnych obiektów na Wale Atlantyckim. Zwiedzanie tak odrestaurowanego obiektu fortyfikacji to wielka przyjemność tym bardziej że bilety nie należą do najdroższych. [Baza Obiektów - 014]
Forti 2007
 
MRU
Znikająca krata...

Pod tytułem "Bunkier znowu groźny" gazeta opisuje przypadek Wycięta krata w obiekcie - Pętla Boryszyńska z ostatnich dni kiedy to zniknęła krata zamykająca wejście do Pz.T.2 na Pętli Boryszyńskiej... więcej na MRU News
Forti 2007
 
MRU
Zlot Miłośników Fortyfikacji - Boryszyn 2007

  Pogoda dopisała! Ludzie też! Takich tłumów Boryszyn nie widział chyba nigdy. Wyjazd z Przygotowanie do inscenizacji - Boryszyn 2007 olbrzymich parkingów trwał i trwał. Ale chyba obyło się bez nerwów i niepotrzebnych stłuczek ;) Zlot przypominał bardziej komercyjny festyn niż spotkanie fanów bunkrów i militariów. Scena, karuzele mnóstwo straganów i innych atrakcji gastronomicznych i tor dla pojazdów militarnych robiących dużo huku i kurzu... więcej na MRU News

 

Forti 2007
Zdjęcia ze zlotu udostępnione przez "GripenFan" - zobacz
 
Odwodnienie na MRU

Jak Podała Gazeta Lubuska kilka dni temu przystąpiono do odpompowania wody z dolnej kondygnacji Pz.W.778 w Boryszynie. [więcej]
Forti 03.2007
 
Rok 2006

 
Świnoujście
Gazoport zniszczy baterie artylerii nadbrzeżnej

Jak podała prasa to jednak w Świnoujściu powstanie wielka inwestycja jaką jest niewątpliwie Gazoport. Wygląda więc na to że większość obiektów fortecznych z rejonu Warszowa ulegnie rozbiórce (więcej czytaj w Koniec Bateri Leśnej? ) Może warto więc wybrać się w te rejony by zobaczyć to co niedługo juz zniknie z powierzchni ziemi...
Forti 12.2006
 
MRU
Wigilia na MRU 2006

W rejonie Boryszyna odbyła się po raz piąty już Wigilia na MRU.  Tym razem spotkali się uczestnicy z Poznania, Gorzowa, Gdynii i Szczecina. Korzystając z przepięknej pogody zwiedzaliśmy obiekty forteczne w okolicy Lubrzy, Nowej Wioski i Boryszyna. I choć nie wszyscy mogli brać udział w najatrakcyjniejszej części wyprawy Wigilia na MRU 2006 była bardzo udana. Pozdrowienia dla wszystkich uczestników także i tych którzy tym razem nie dojechali :)
Forti 12.2006
 
MRU
Pętla przynosi straty...

Od roku na Pętli Boryszyńskiej  gospodaruje gmina Lubrza opisuje to  Gazeta Lubuska. Do tekstu gazety komentarz Fortyfikacji w Polsce [więcej]
 
Zaspawani na MRU !

Kto kogo, kiedy i dlaczego pozbawił wolności poprzez zaspawanie pewnych drzwi pancernych na MRU... [więcej]
 
Festiwal MRU

Festival Bunkrowców Żywych - MRU 2006  Pniewo 25-26 sierpnia 2006. Więcej znajdziecie [tutaj]
 
Twierdza Kostrzyn
Dni Twierdzy Kostrzyn 2006

W dniach 27-28.08.2006 jak co roku miasto Kostrzyn n/Odrą zaprasza na Dni Twierdzy. W programie wiele atrakcji, odczyty, wycieczki, prezentacje, rozrywka. Dokładny program znajdziecie [tutaj].
PB 08.2006
 
Hel
Jastarnia nabiera blasku.

Jak można się przekonać naocznie lub z opublikowanych w Odkrywcy nr 8/2006 zdjęć, Ośrodek Oporu Jastarnia, złożony z 5 polskich schronów bojowych z 1939 roku, staje się pomału niemałą atrakcją półwyspu helskiego. Odrestaurowane pomalowane w plamy kamuflażu schrony prezentują się wspaniale. Byle nie oszpeciły je wkrótce bohomazy graficiarzy. Jak wyglądały kiedyś schrony możesz zobaczyć w galeriach    
PB 04.08.2006
 
Świnoujście
Koniec Bateri Leśnej?

Jak podają media, Świnoujście stara się o budowę na terenie miasta portu gazowego wraz z magazynami. Olbrzymi zespół Gazoport w Świnoujściu - Koniec Baterii Leśnej? zbiorników położony ma być na wschód od dzisiejszego portu na terenach leśnych a port z falochronami i nabrzeżami bezpośrednio od strony morza. Na miejscu tym obecnie znajdują się zabytkowe baterie artyleryjskie, przeciwlotnicza Osternothafen z II WŚ oraz bateria nadbrzeżna Forst z przed I WŚ. Oczywiście obiekty tych baterii musiały by zostać zniszczone. Nie wiadomo też co by się stało z pobliską Strandbatterie oraz jak by został zrealizowany dojazd do Wschodniego Fortu Artyleryjskiego. Na szczęście są to na razie tylko plany...
PB01.08.2006
 
Rozbiórka Baterii w Świnoujściu 

Rozbiórka Baterii Artylerii Nadbrzeżnej "Plantagenbatterie" w Świniujściu...  Więcej znajdziecie w Odkrywcy, e-Świnoujście, Świnoujście On-Line, Protest
 
Rok 2005

 
Twierdza Kostrzyn
VI Dni Twierdzy Kostrzyn

W Dniach 27-28.08 odbyły się kolejne już dni Twierdzy Kostrzyn. Jak zwykle bogaty  program Inscenizacja historyczna - Dni Twierdzy Kostrzyn zawierał seminaria i koncerty ale też i jak zwykle atrakcyjne strzelanie z armat kanonierów z Letschin oraz Chorągwi Pomorskiej (zdj.), pokazy kunsztu rycerskiego - scenka z pojmaniem czarownicy (zdj.), prezentacje uzbrojenia średniowiecznych rycerzy, skansen MRU w Pniewie i wiele innych. 
PB28.08.2005
Bydgoszcz
Skansen z bunkrami

W Bydgoszczy jest szansa na powstanie skansenu obejmującego część polskiej linii schronów zbudowanego w 1939 roku przedmościa Bydgoszcz. Z inicjatywy R. Grochowskiego , archeologa i doktoranta Akademii Bydgoskiej rozpoczęto prace porządkowe  mające doprowadzić do powstania skansenu fortyfikacji  w tym trochę zapomnianym miejscu. Jak pisze Gazeta Pomorska -  "Grupa Grochowskiego nie jest w stanie otoczyć opieką i przywrócić dawną świetność całej linii obronnej, która ciągnęła się łukiem od okolic Kanału Bydgoskiego do Brdy pod Tryszczynem. Dlatego na skansen wybrali najbardziej eksponowane miejsce - zalesione wzgórze pod Kruszynem. Ekspozycja będzie się składać z żelbetowego schronu obserwacyjnego, zrekonstruowanego schronu drewniano-ziemnego... Na Przedmościu Bydgoszczy zbudowano 17 żelbetowych bunkrów (z planowanych 40)Wiecej przeczytacie - [tutaj]
Za "Gazetą Pomorską" 19.05.2005
 
Gdynia
Gdynia - Redłowo

Przepięknie położone na klifie Kępy Redłowskiej obiekty byłej 11 Baterii Artylerii Stałej (BAS)  Działobitnia i schron amunicyjny - Gdynia Redłowo opuszczonej przed kilku laty przez wojsko dotychczas niszczały i tylko niezwykle trudny do nich dostęp powstrzymywał chyba zbieraczy złomu przed dokonaniem dzieła zniszczenia. Obecnie zaczęła się akcja porządkowania obiektów mają powstać też tablice informacyjne a w przyszłości trasa turystyczna obejmująca ocalałe działobitnie. 
Oskar/ PB 05.2005
 
Rok 2004

 
Twierdza Kostrzyn
V Dni Twierdzy Kostrzyn

Kolejny już raz w Kostrzynie nad Odrą odbyły się Dni Twierdzy. Odbywające się  przede V Dni Twierdzy Kostrzyn 2004 - defilada artylerzystów wszystkim na starym mieście imprezy zgromadziły liczną publiczność, która mogła podziwiać poza występami artystycznymi na polowej scenie także inscenizację zdobywania twierdzy, w której uczestniczyli kanonierzy z Letschin i Kieleckie Bractwo Artyleryjskie pokazując jak to dawniej w huku armat i kłębach dymu prowadzono walkę. Odbyła się także sesja historyczna na temat przeszłości i teraźniejszości Twierdzy Kostrzyn oraz seminarium "Transgraniczna sieć turystyczna - Kostrzyn bastion historii" oraz inne towarzyszące imprezy.
PB29.08.2004
MRU
II Europejski Zlot Militarny

W dniach 1-2.05.2004 w okolicach Boryszyna (MRU - Pętla Boryszyńska) odbył się drugi już zlot pojazdów militarnych. Na zlocie można było zobaczyć poza pojazdami i uzbrojeniem, inscenizację "zdobywanie panzerwerka" czyli okraszone pirotechniką przedstawienie grup rekonstrukcyjnych, jak poprzednio i tym razem wygrali Rosjanie biorąc wielu jeńców. Więcej możecie zobaczyć na stronie: http://www.owb.prv.pl  

 

Rok 2003

 
Twierdza Kostrzyn
IV Dni Twierdzy Kostrzyn

 W ostatni weekend sierpnia odbyły się na starym mieście w Kostrzynie n/O kolejne IV  już Dni Artyleria w działaniu Twierdzy. W programie było między innymi parada rycerska, pokazy kanonierów z Letschina, seminarium na temat "Architektura podziemi" i zagospodarowania Starego Miasta oraz wyspy Kietz, zwiedzanie wieży ciśnień . Można było także oglądać w bastionie Filip wystawę rysunków  przygotowaną przez Marcina Wichrowskiego pt. "Historia budownictwa obronnego Twierdzy Kostrzyn". Szczególną atrakcją była możliwość zwiedzenia, porządkowanych sukcesywnie, podziemi bastionu Król.

 

PB30-31.08.2003
Drezdenko
Tablice informacyjne na Wale Pomorskim

 Nadleśnictwo Smolarz w Kleśnie oznacza obiekty fortyfikacyjne Tablice informacyjne na Wale Pomorskim koło Drezdenka.  Gratuluję pomysłu. Tekst, zdjęcia i mapka pochodzą z mojej strony poświęconej Linii Noteci Wału Pomorskiego. Tablice staną na terenie nadleśnictwa. Więcej o obiektach Linii Noteci przeczytasz tutaj. Inne strony o Wale Pomorskim znajdziesz w linkach.

 

 

 

 
       
 
 

Fortyfikacjewpolsce.pl  © Forti 2009   ver.10.2009