|
|
Festungsfront OWB - Odcinek centralny 
|
|
|
|
|
|
|
|
| Mapa odcinka - projekt 1936 |
Mapa odcinka - stan 1939(44) |
System podziemny - stan aktualny**** |
|
|
[ więcej
]
 |
| |
|
|
| |
|
|
|
|
|
Długą, ok. 80 kilometrową linię
fortyfikacji MRU dzieli się na trzy odcinki, Północny, Centralny i Południowy.
Każdy z nich jest różny pod względem charakterystyki geograficznej,
znaczenia wojskowego i nasycenia obiektami fortyfikacyjnymi. Ich granice są też
właściwie płynne zależnie od przyjętych kryteriów przesuwa się je w
tę lub tamtą stronę o kilka schronów. |
| Uwaga:
W
pierwotnym planie FFOWB schrony bojowe miały być skupione w
grupach warownych których rdzeniem miały być potężne A werki.
Nigdy jednak nie doszło do ukończenia pozycji i budowy
wszystkich schronów tak by GW zaistniały w pierwotnej swej
formie. Dzisiejsze nazwy grup warownych pochodzą z 1944 roku gdy
to gorączkowo przygotowywano obronę. |
|
|
Opis odcinka
|
|
|
Odcinek ten w odróżnieniu od północnego
i południowego w większości nie posiada dających się
stosunkowo łatwo przystosować do obrony przeszłód wodnych. Co
prawda jego odcinki skrzydłowe na północy od Kurska do Kęszycy
i na południu w okolicy Boryszyna i Staropola są bardzo
urozmaicone znajdują się tam też jeziora i niewielkie cieki
wodne całe jednak centrum odcinka to wyżyna z kilkoma
niewielkimi wzgórzami. Zdobycie jej przez wroga umożliwiło by
oskrzydlenie umocnionych już skrzydeł linii FFOWB i
kontynuowanie natarcie w kierunku Odry i co naturalne Berlina. Nie
dziwi więc że tak bardzo przykładano wagę do umocnień tu
projektowanych. Aby uczynić obronę jak najskuteczniejszą, w tym najdogodniejszym do
ataku miejscu, fortyfikatorzy niemieccy postanowili właśnie tutaj wprowadzić
swój pomysł budowy frontu ufortyfikowanego czyli prawdziwego "betonowego
okopu" wyposażonego w najpotężniejsze
i najnowocześniejsze fortyfikacje. Miały być one lepsze i nowocześniejsze
od tego co dotychczas zbudowano na świecie. Niemcy postanowili
póść krok do przodu i zrezygnować z klasycznych fortyfikacji
opartych na dużych artyleryjskich grupach warownych i mniejszych
obiektów rozmieszconych na międzypolach jak np na Linni
Maginota. Chcieli prześcignąć Francuzów nie tylko na polu wielkości i odporności obiektów, nie tylko na
polu nowoczesności uzbrojenia i wyposażenia technicznego ale też w sposobie
rozplanowania poszczególnych obiektów fortyfikacyjnych i taktyki walki. |
|
Opisy obiektów
|
|
|
Obiekty poł. z systemem
|
|
GW Lützoff |
|
GW Yorck |
|
GW Gneisenau |
|
GW Scharnhorst |
|
GW Friesen |
|
GW Jahn |
|
|
|
|
Obiekty flanki pn i pd
|
|
GW Nethelbeck |
| |
GW Schill |
|
GW Körner |
|
|
|
|
|
|
Plany a
rzeczywistość |
|
|
Odcinek Centralny
OWB
niczym ogromna grupa warowna posiadać
miał wszystko co potrzebne było do długotrwałej i
skutecznej obrony. Tak więc klasyczne grupy warowne miały
zostać połączone w jeden zespół fortyfikacyjny podziemnymi chodnikami komunikacyjnymi. Główna Droga Ruchu
(GDR) miała być elementem spinającym poszczególne
schrony pod którymi znajdować się miały koszary,
magazyny, maszynownie i inne pomieszczenia techniczno
socjalne. Z głównej drogi ruchu wychodzić miały tunele
do kilku położonych na zapleczu bloków wjazdowych.
Wszystkie obiekty miały wspierać się ogniem a
przedpole pozycji zabezpieczono ciągłą zaporą p.panc w
postaci betonowych "zębów smoka". Standardowe i
bardzo rozpowszechnione w fortyfikacjach tamtej epoki
(Francja, Czechy) samodzielne tradytory artyleryjskie do
ostrzału bocznego międzypól grup warownych miano zastąpić
kazamatami pancernymi zintegrowanymi ze schronami bojowymi.
Osłonę przeciwszturmową schronów miały zapewnić
granatniki M19 i miotacze ognia, w które było uzbrojonych
większość obiektów. Artyleria dalekonośna przeznaczona
miała być przede wszystkim do ostrzału przedpola pozycji
i skupiona została w bateriach pancernych. Wojska polowe,
piechota i wspierające ją wojska pancerne miały
walczyć na przedpolu i likwidować włamania
nieprzyjaciela. |
|
Cała ta koncepcja opierała się na dużej
liczbie schronów, które miały nie tylko ochraniać załogę
przed ostrzałem ale stanowić swego rodzaju punkty oporu
zdolne do walki w okrążeniu. Poza schronami które do 1939
roku zostały zbudowane i do dzisiaj możemy je podziwiać,
a więc tymi o odporności B, miano zbudować jeszcze potężniejsze
budowle. Obiekty te o różnej wielkości i odporności A1 i
A (ściany i stropy 2,5 i 3,5m) uzupełniały baterie
pancerne z pancernymi wieżami obrotowymi dla armat i
haubic kalibru do 15cm o grubości pancerza do 60 cm...
|
|
|
|
System podziemny
|
|
| Stan na 1939 rok -
zbudowano tylko nikłą część obiektów naziemnych i żadnego
A werke... |
Projekt z 1936 roku -
rozbudowane grupy warowne na północy i południu oraz
wiele ciężkich A werke i baterii pancernych |
| |
Konstrukcje |
|
|
Środkowa część odcinka
(obecnie najlepiej zachowana) rozbudowana miała być do dwóch, częściowo
trzech linii. W pierwszej linii B werki i A werki, w drugiej A1 werki w trzeciej baterie pancerne wraz ze schronami osłony. Daleko z tyłu
głównej linii obrony, wjazdów do
systemu podziemnego miały chronić bloki wejściowe z km-ami i
armatami p.panc oraz obiekty osłonowe. Odcinek
Centralny to jednak nie tylko system podziemny. Na flankach odcinka
zbudowano grupy schronów
bez połączeń podziemnych lub tylko z zaczątkami tych połączeń.
Na południu GW Körner składająca się z kilku B werków bez połączeń podziemnych osłaniana przez
zalewy i kanały taktyczne zamykała obronę Odcinak
Centralnego od południa. Północną flankę odcinka zamykały GW Nethelbeck, GW Schill z małym
systemem podziemnym, oraz zespół schronów w pobliżu szosy Międzyrzecz
- Sulęcin, które przygotowane były do rozbudowy o niezależny system
podziemny i zapewne miały być wzmocnienie A werkiem.
|
|
W
planach z 1936 było wybudowanie na całym 15 kilometrowym odcinku ok. 100 obiektów
naziemnych!
Daje to średnią gęstość aż 6,6 obiektu na 1km frontu. Wchodziło
w to m.in. ok. 50 obiektów A, A1 i B, 13 wież czterech baterii pancernych i 4 bloków wejściowych.
|
|
Do 1939 roku zbudowano jednak tylko 21obiektów połączonych z
systemem podziemnym oraz 16 nie połączonych (oczywiście istniały tam też
schrony wcześniejszej linii Niesłysz - Obra) Zaczęto
też wznosić pierwsze obiekty baterii pancernej Nr 5 i A Pz.W.8 ale rozkaz
wstrzymujący budowę spowodował że nigdy nie powstały.
Wstrzymano budowę nie tylko pozostałych obiektów
naziemnych ale powoli wygaszano też prace w systemie
podziemnym i roboty wykończeniowe. Nie zamontowano też całości
wyposażenia choć część prac w niektóych miejscach
prowadzono jeszcze w 1940r.
|
|
Więcej na temat
poszcególnych obiektów odcinka centralnego
|
|
|
|
|
|
Odcinek centralny - schrony zbudowane i będące
w budowie do 1939
roku
|
|
|
|
| Typ |
Nr |
Uzbrojenie główne |
Lokaliz. |
Linia |
| Pz.W. |
761 |
1xMG08, 2xMG34, 1xMG08(KF), M19, FW |
Kursko |
OWB |
| Pz.W. |
757 |
2XMG34, 2xMG34, 1xMG08(KF), M19, FW
|
GW Schill
|
OWB
|
| Pz.W. |
754 |
2xMG34, M19
|
GW Schill
|
OWB
|
| MGuP |
755 |
1xMG08(K), 1xPak 35/36
|
GW Schill
|
N-O(518)
|
| Pz.W. |
750 |
1xMG34, 2xMG34, 1xMG08(KF), M19, FW
|
GW Nethel.
|
OWB
|
| Pz.W. |
748 |
1xMG08, 2xMG34, 2xMG34, 1xMG08(KF), M19
|
GW Nethel.
|
OWB
|
| Pz.W. |
746 |
1xMG34, 2xMG34, 1xMG08(KF), M19, FW
|
GW Nethel.
|
OWB
|
| Pz.W. |
745* |
1xMG08, 2xMG34, 1xMG08(KF), M19, FW
|
szosa
|
OWB
|
| MGuP |
743* |
1xMG08(K), 1xPak 35/36
|
szosa
|
N-O(517)
|
| Pz.W. |
741 |
1xMG34, 2xMG34, 1xMG08(KF), M19, FW, (projekt PakT) |
GWLützow
|
OWB
|
| Pz.W. |
739 |
1xMG34, 2xMG34, 1xMG08(KF), M19, FW |
GWLützow
|
OWB |
| Pz.W. |
736 |
1xMG34, 2xMG34, 1xMG08(KF), M19, FW
|
GWLützow
|
OWB |
| Pz.W. |
733 |
2xMG34, 1xMG08(KF)
|
GWLützow
|
OWB |
| Pz.W. |
732 |
1xMG08, 2xMG34, 1xMG08(KF), M19, FW
|
GWLützow
|
OWB |
| Pz.W. |
730 |
2xMG34, 2xMG34, 1xMG08(KF), M19, FW
|
GWLützow
|
OWB |
| Pz.W. |
728 |
2xMG34, 1xMG08(KF)
|
KęszycaL.
|
OWB |
| Pz.W. |
727 |
2xMG34, 2xMG34, 1xMG08(KF), M19, FW
|
GW Yorck
|
OWB |
|
Pz.W.
|
726
|
2xMG34 (blok bojowy)
|
GW Yorck
|
OWB
|
| Pz.W. |
724 |
2xMG34, 2xMG34, 1xMG08(KF), M19, FW
|
GW Yorck
|
OWB |
| Pz.W. |
722 |
2xMG34 (blok bojowy)
|
GW Yorck
|
OWB |
| A |
8 |
brak danych ?? (W budowie 2 obiekty) |
GW Yorck
|
OWB |
| Pz.W. |
721 |
2xMG34, 2xMG34, 1xMG08(KF), M19, FW
|
GW Yorck
|
OWB
|
| Pz.W |
720 |
2xMG34, 2xMG34, 1xMG08(KF), M19, FW
|
GW Gneis.
|
OWB
|
| Pz.W |
719 |
2xMG34, 2xMG34, 1xMG08(KF), M19, FW
|
GW Gneis.
|
OWB
|
| Pz.W. |
773 |
2xMG34, 2xMG34, 1xMG34(K), 1xMG08(KF)
|
Wysoka
|
OWB
|
| Pz.W. |
772 |
1xMG08, 2xMG34, 1xMG34(K), 1xMG08(KF), M19
|
Wysoka
|
OWB
|
| Pz.W. |
A64 |
1xMG34, 1xPakK(??), Blok wjazdowy - A64, w budowie
|
Wysoka
|
|
| Pz.W. |
775 |
1xMG08, 2xMG34,
1xPak 35/36 |
Wysoka
|
N-O(516) |
| Pz.W |
717 |
2xMG34, 2xMG34, 1xMG08(KF), M19, FW |
GWScharn.
|
OWB |
| Pz.W |
716 |
2xMG34, 2xMG34, 1xMG08(KF), M19, FW, (blok bojowy) |
GWScharn.
|
OWB |
| Pz.W. |
716a |
2xMG34, 1xMG08(KF) |
GWScharn.
|
OWB |
| Pz.W. |
783 |
2xMG34, 1xMG08(KF) |
GW Friese.
|
OWB
|
| Pz.W. |
766 |
2xMG34, 1x MG08(KF), (Blok wejściowy piechoty - A66)
|
GW Jahn
|
OWB |
| Pz.W. |
715 |
2xMG34, 1xMG08(KF), FW
|
GW Jahn
|
OWB |
| Pz.W. |
714 |
1xMG34, 2xMG34, 1xMG08(KF), M19, FW
|
GW Jahn
|
OWB |
| Pz.W. |
713 |
1xMG34, 2xMG34, 1xMG08(KF), M19, FW |
GW Jahn
|
OWB |
| Pz.W. |
712 |
2xMG34, 2xMG34, 1xMG08(KF), M19, FW, (projekt PakT) |
GW Jahn
|
OWB |
| Pz.W. |
Nord |
2xMG34, 2xMG34, M19, FW (W budowie) |
GW Jahn
|
OWB
|
| Pz.T. |
T2 |
1x15cm HT, 1xMG34 (W budowie) |
GW Jahn
|
OWB |
| Pz.T. |
T3 |
1x15cm HT, 1xMG34 (W budowie) |
GW Jahn
|
OWB |
| Pz.W. |
778 |
1XMG08, 1xMG08(KF),
1xPak 35/36 |
Boryszyn
|
N-O(515) |
| Pz.W. |
780 |
1xMG08, 1xMG08(KF) |
Staropole
|
N-O(514) |
| MGuP |
780 |
1xMG08(K), 1xMG08(K), 1xPak 35/36 (?) |
Staropole
|
N-O(514) |
| Pz.W. |
782 |
1xMG08, 2xMG34, 1xMG08(KF), 1xMG08(KF), M19 |
GW Körner
|
OWB |
| Pz.W. |
701 |
1xMG08, 2xMG34, 1xMG08(KF), 1xMG08(KF), M19, (projekt Pak K) |
GW Körner
|
OWB |
| MGuP |
702 |
1xMG08, 2xMG34, 2xMG34, 1xMG08(KF), M19 (projekt Pak K) |
GW Körner
|
OWB |
| Pz.W |
703 |
2xMG34, 1xMG08(KF), M19, FW, (projekt Pak T) |
GW Körner
|
OWB |
| Pz.W. |
706 |
1xMG08, 2xMG34, 1xMG08(KF), M19, FW |
GW Körner
|
OWB |
| Pz.W. |
708 |
1xMG08, 2xMG34, 2xMG34, 1xMG08(KF), M19, FW, (projekt Pak K)
|
GW Körner
|
OWB
|
|
|
|
|
|
|
|
Razem - 43 schrony wykończone, 6 - w budowie***
|
|
|
|
|
W projekcie - ponad 100 schronów
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
MG - schron dla km, Pz.W.
- schron odporność B, Pz.T. -schron artylerii wieżowej, Pz.B.
- bateria pancerna, PAK - kazamata dla armaty p.panc, P
- schron dla armaty p.panc, MGuP - schron dla km i armaty
p.panc., KF - kazamata flankująca i obrony wejścia, K -
kazamata, PakT
- armata w wieży obrotowej, PakK - armata w kazamacie, Pak
35/36 - armata polowa, MG08
- ckm, MG34 - ckm, M19 - granatnik, FW -
miotacz ognia |
|
N-O - Niesłysz Obra,
(XXX) - nr schronu wg numeracji Niesłysz Obra, OWB -
Festungsfront, |
|
* - numeracja schronów wg Miniewicza i Perzyka
"Międzyrzecki Rejon Umocniomy" |
|
** - granice GW wg Miniewicza i Perzyka
"Międzyrzecki Rejon Umocniomy" |
|
*** - budowa
rozpoczęta w częściach naziemnych |
|
**** - autor Robert Słomian
robertsl@go2.pl |
|
| |
|
